Endoanal Ultrasonografi
İçindekiler:
Endoanal Ultrasonografi Nedir?
Endo Anal Ultrasound (EAUSG), bu amaçla özel olarak geliştirilmiş bir cihaz aracılığıyla gerçekleştirilen makat ultrasoundudur. Pratik bir şekilde uygulanabilen, hastayı hiç rahatsız etmeyen, verdiği bilgiler ile bölge hastalıklarının tanısının konmasında büyük kolaylıklar sağlayan bir görüntüleme yöntemidir.
Makat bölgesinin, karmaşık yapısı nedeniyle Genel Cerrahi Uzmanları arasında bile hastalıkların tanısının konmasında güçlükler yaşanmaktadır. Bu bağlamda görüntüleme yöntemlerine sıklıkla ihtiyaç duyulmaktadır. Makat Ultrasound’u (EAUSG) ile büyük abdest tutamamanın nedenleri, bu bölgedeki tümöral hastalıkların değerlendirilmesi, makat apsesi veya fistül gibi hastalıklarının tiplendirilmesi gibi işlemler yapılabilmektedir.
Hastanın bu görüntüleme yöntemiyle değerlendirilmesi esnasında hiçbir şekilde radyasyona maruziyeti olmadığı gibi kısa süre içerisinde pratik bir şekilde hastalığının tanısı konulabilmektedir.
Anal bölge hastalıklarına bağlı şikayetler Genel Cerrahi pratiğinde en sık karşılaşılaşılan durumlardır. Bir bireyin anal bölgede gelişen ağrı, hassasiyet ve şişlik gibi nedenlerle hayatının bir bölümünde hekime başvurma olasılığı %50’dir. Yani her iki kişiden biri benzer yakınmalar nedeniyle hayatının bir evresinde hekime başvurmaktadır.
Endoanal Ultrasonografi Neden Kullanılır?
Tüm anal bölge hastalıkları hemen hemen benzer semptomlar (belirtiler) göstermeleri nedeniyle gerek doğru teşhisin konulması gerekse de tedavinin doğru bir biçimde yapılmasında hekimin tecrübesi büyük önem taşımaktadır.
Günlük pratiğinde, Proktoloji ile yani makat hastalıkları ile ağırlıklı ilgilenen hekimlerde bile şüphede kalınan bazı durumlarda ileri görüntüleme teknikleri ile hastanın değerlendirilmesine ihtiyaç duyulur. Yapılacak bu değerlendirmeler ile teşhisin tam ve doğru bir biçimde konulması ayrıca tedavinin de ne şekilde etki ettiği konusu ortaya konması amaçlanır.
Anal bölge hastalıkları arasında sıkça gördüğümüz anal apse ve fistüllerde (apsenin kronik formu) yapılacak ek görüntülemeler büyük önem arzeder. Bu konuda elimizde sıklıkla kullandığımız, Pelvik Kontrastlı MR ve Endoanal USG olmak üzere 2 modalite bulunmaktadır.
Endoanal ultrasonografi poliklinik koşullarında hastaya hiçbir rahatsızlık hissi vermeksizin kolaylıkla yapılabilen bir değerlendirmedir. Prob anal kanala yerleştirildikten sonra tüm anal kanal detaylı bir biçimde değerlendirilebilmektedir. Bir apse hastasının ya da anal apseden şüphelenilen bir durumun değerlendirmesinde rektal tuşe ile parmak ile hissettiğimiz bilgilerden çok daha fazlasını bize vermektedir. Anal apsenin bulunduğu alan ve kaslar içerisindeki yayılım şekli konusunda net bir fikir vermekte bu bilgiler ile girilen cerrahi müdahale doğal olarak daha başarılı olmaktadır.
Endoanal Ultrasonografi Ne Sağlar?
Anal fistüller gerek oluş biçimleri gerekse de davranış şekilleri açısından oldukça karmaşık hastalıklardır. Bu hastalık grubunda da dış fistül ağzından kanül ile fistül içerisine oksijenli su verilmesiyle (oksijenli su ultrasongrafik olarak kontrast bir ajandır) fistül yolu net bir biçimde değerlendirilebilmektedir. Fistülün başlangıç ve bitiş kısımlarının (iç ve dış ağızlarının) bilinmesi ayrıca başkaca uzanımlarının (sekonder uzanım) olup olmadığının ortaya konması da ameliyat öncesi büyük önem arz etmektedir. Bu bilgilere sahip olarak girilecek bir ameliyatın başarı olasılığı da doğal olarak daha yüksek olacaktır. Ameliyat esnasında sadece cerrahın tecrübesi ile yapılacak değerlendirmeye ek katkı sağlaması ve pratik uygulama kolaylığı açısından son derece faydalı bir tetkiktir.
Endoanal Ultrasonografi Avantajları
Endoanal USG anal apse ve fistüllerin değerlendirilmesinde MR’a göre gerek uygulama pratiği gerekse de doğru teşhisin konması açısından üstünlükler içermektedir. Anal apse ve fistüllerin sık tekrarlama eğilimleri nedeniyle yapılacak ameliyat öncesi detaylı değerlendirmeleri ve bu değerlendirmelerin de bölge anatomisine hakim, ağırlıkla bu bölge cerrahilerini yapan hekimlerce yapılması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda pelvik MR değerlendirmenin de yine işlemi yapacak olan cerrah tarafından birebir değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yazar: Prof. Dr. İlker SÜCÜLLÜ
Yayınlanma Tarihi: 1 Aralık 2023
Güncelleme Tarihi: 1 Aralık 2023